De juiste bedrijfscultuur staat voor mij aan de basis van succes. Strategie is zeker ook belangrijk, maar zonder de juiste mensen met gedeelde waarden en drijfveren heb je er niks aan. En nee, een pingpongtafel in de kantine en door het management bedachte kernwaarden aan de muur zijn niet genoeg.
In mijn herinnering is cultuur nooit aan bod gekomen tijdens mijn studie bedrijfskunde. Toen besefte ik dat niet, achteraf vind ik dat raar. Ik kreeg wel veel vakken over strategie, daar was zoveel over te vertellen dat ‘Strategic Management’ zelfs een aparte masteropleiding was. Zo’n master was er niet voor cultuur. Grappig eigenlijk, dat de uitspraak van managementgoeroe en professor Peter Drucker toch zo beroemd is geworden: “Culture eats strategy for breakfast.”
Op school en tijdens mijn studie lag de nadruk sterk op cognitieve ontwikkeling. Het trainen van de linker hersenhelft die onder andere staat voor analytisch vermogen, logica, redeneren, objectiviteit, feiten en doelgerichtheid. Allemaal waardevolle vaardigheden, maar het heeft mij eenzijdig opgeleid in dingen die niet doorslaggevend zijn geweest voor mijn groei als ondernemer.
De momenten dat ik echt groeide als ondernemer en als mens kwamen later. Bijvoorbeeld toen ik door een intensief coachingstraject ging, samen met collega’s en later met andere ondernemers en managers. Ik leerde bijvoorbeeld over het kwadrant van Ofman, een model dat vier karaktereigenschappen beschrijft die bij een persoon horen: kernkwaliteit, valkuil, allergie en uitdaging. Collega’s die ik eerst op sommige momenten irritant vond, ging ik juist meer waarderen omdat hun kwaliteit een aanvulling was op mijn eigen tekortkoming.
Ik leerde nog veel meer over mezelf, maar vooral kwam ik erachter dat mijn persoonlijke groei op een heel andere dimensie zit. Niet rationele (IQ), maar emotionele (EQ) vaardigheden maken het verschil. Denk aan:
Persoonlijke vaardigheden, denk je misschien? Dat klopt. In mijn ogen is er, zeker bij een startup, een direct verband tussen deze vaardigheden en de heersende bedrijfscultuur. Zo bel ik bijvoorbeeld elke week een half uur 1-op-1 met alle teamleden van mijn startup Moonback. Dat kost me de hele woensdagmiddag, maar ik doe het graag en ik weet ook precies wat er speelt bij iedereen. Het heeft er daarnaast aan bijgedragen dat we een cultuur hebben waarin iedereen heel open, eerlijk en respectvol met elkaar communiceert.
Niet de pingpongtafel, niet de mooi geformuleerde kernwaarden en niet je cognitieve vaardigheden. Nee, jouw acties als ondernemer vormen de cultuur. Hoe ga je om met collega’s? Hoe spreek je over je klanten? En hoe reageer je als iemand een fout maakt? Dit zijn acties die de basis vormen van de bedrijfscultuur.
Bij een startup is het extreem belangrijk om als oprichter de juiste toon te zetten voor de cultuur die je wilt hebben. Als het team namelijk gaat groeien, wordt de cultuur die de oprichters hebben neergezet uitvergroot. Een kleine afwijking op de gewenste cultuur in het begin, geeft een paar jaar later een gapend gat. Uber is hier een voorbeeld van, zo staat mooi beschreven in de biografie over het bedrijf Super Pumped van Mike Isaac. Wat begon met een wilskrachtige en soms agressieve mentaliteit van ‘always be hustling’, resulteerde uitvergroot in een hele reeks schandalen die uiteindelijk tot de val van oprichter Travis Kalanick leidde.
Cultuur is natuurlijk heel persoonlijk, dus vraag je af welke omgeving jij wilt creëren voor jezelf en voor je teamleden. Je eigen persoonlijkheid en emotionele vaardigheden spelen hierin volgens mij een cruciale rol. Maar ook mede-oprichters en medewerkers van het eerste uur zijn bepalend voor de cultuur. Johan Cruijf zei het al: “Alleen kan je niks, je moet het samen doen.” Een goed gesprek voeren over de bedrijfscultuur kan al zorgen voor bewustwording, en zo nodig verandering. Maar ook als dingen juist goed gaan, is het fijn om dat te bestendigen.
Praktische tip voor als je hiermee aan de slag gaat: laat zo’n sessie begeleiden door een ervaren buitenstaander. Iemand die het proces kan begeleiden en voor de juiste diepgang zorgt. Bij Moonback hebben we een hele prettige cultuur die organisch de goede kant op is gegroeid, toch gaan we hier binnenkort weer met het hele team mee aan de slag onder begeleiding van een coach. Periodiek onderhoud, zou je kunnen zeggen.
Op het moment dat de juiste bedrijfscultuur als fundament staat, heeft het volgens mij zin om een strategie te ontwikkelen. Een strategie werkt namelijk pas als iedereen ervoor wil gaan. En de benodigde teamspirit is het resultaat van cultuur. Ik ben benieuwd hoe jij hier tegenaan kijkt. Laat het me weten via LinkedIn.
Deze blog verscheen op 14 oktober op de website van De Ondernemer.
Op het moment dat de juiste bedrijfscultuur als fundament staat, heeft het volgens mij zin om een strategie te ontwikkelen. Een strategie werkt namelijk pas als iedereen ervoor wil gaan. En de benodigde teamspirit is het resultaat van cultuur. Ik ben benieuwd hoe jij hier tegenaan kijkt. Laat het me weten via LinkedIn.
Deze blog verscheen op 14 oktober op de website van De Ondernemer.